Ochrona przeciwpowodziowa

Podstawowe pojęcia

Powódź to wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenia dla ludności i mienia.

art. 9 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne

Rodzaje powodzi:

Opadowe (deszczowe)

mogą pojawić się w różnych rejonach Polski i są spowodowane intensywnymi opadami deszczu, powodującymi wezbranie wód m.in. w rzekach. Taka była przyczyna powodzi w dorzeczu Odry w lipcu 1997 r., w dorzeczu Wisły w lipcu 2001 r., na terenie całego kraju późną wiosną i latem 2010 r. oraz we wrześniu 2024 r. 

Spowodowane deszczami nawalnymi

nawałnice obejmują zwykle niewielkie obszary i są krótkotrwałe. Deszcze te bywają przyczyną bardzo groźnych, tzw. szybkich powodzi, jak np. w rejonie Gdańska w lipcu 2001 r. oraz na Dolnym Śląsku we wrześniu 2024 r. 

Roztopowe

spowodowane są tajaniem pokrywy śnieżnej. Pojawiają się na wszystkich rzekach w kraju, ale najgroźniejsze rozmiary osiągają na dużych rzekach nizinnych. Jeśli obfity śnieg leży na zamarzniętym gruncie, a w okresie roztopowym nastąpi gwałtowny wzrost temperatury powietrza, pokrywa śnieżna topi się szybko i w krótkim czasie dopływa do rzek, powodując powódź. Tak zdarzyło się w Polsce podczas zimy 1978/1979.

Zatorowe

pojawiają się w czasie zamarzania rzeki, gdy w wodzie powstaje śryz, czyli kryształki lodu spowalniające przepływ wody i sprzyjające powstawaniu zatoru, albo też podczas kruszenia się pokrywy lodowej, przy dodatnich temperaturach. Dochodzi wówczas do spiętrzenia kry. Przykładem może być powódź w rejonie Płocka w styczniu 1982 r.

Sztormowe

przyczyną jest wiatr o sile przekraczającej 10 st. B, w przypadku wybrzeża Polski wiejący najczęściej z kierunków północnych. Spycha on masy wodne ku brzegowi, powodując zalewanie terenu i "wpychanie" wody w ujścia rzek. Zagrożenie powodzią sztormową na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego występuje kilkanaście razy w ciągu roku.